Plant van de week
Het ruig viooltje is net als speenkruid (zie Plant van de Week van week 12) een echte voorjaarsbloeier. Een belangrijk verschil met speenkruid is de mate van zeldzaamheid. Speenkruid komt algemeen voor. Het ruig viooltje staat op de Rode Lijst van bedreigde soorten. Het is een zeldzame plant, die sinds de jaren ’50 in aantal fors is achteruitgegaan. De bloeitijd is april – mei, dus het ruig viooltje op de vorige week in de Kennemerduinen genomen foto is er dit jaar vroeg bij.
De 1 tot 1,5 cm grote bloemen zijn paars en in uitzonderlijke gevallen wit of roze. Ze geven geen geur af. Het ruig viooltje herken je aan de dichtbehaarde hartvormige bladeren. Je treft deze plant zowel op zonnige plekken als in de schaduw aan. Het is een kalkminnende soort, die voorkomt in de krijthellingbossen van Zuid-Limburg en in de kalkrijke duinen van ons land. Het ruig viooltje wordt ook wel aangetroffen op rivierdijken.
De naam ‘viooltje’ stamt van ‘viola’, dat is afgeleid van het Griekse ‘ion’, dat violet betekent. Het viooltje staat symbool voor nederigheid en bescheidenheid en wordt in verband gebracht met Christus (zichtbaar op oude afbeeldingen). Het staat ook symbool voor de liefde tussen twee vrouwen. De Romeinen droegen kransen van viooltjes tegen een kater.
In het Engels wordt het ruig viooltje ‘hairy violet’ genoemd, in het Duits ‘Rauhhaariges Veilchen’, in het Frans ‘Violette hérissée’ (dit laatste betekent ‘borstelig’ of ‘stekelig’) en in het Spaans ‘violeta hirta’ (‘hirta’ betekent ‘ruig’). Hieruit blijkt duidelijk dat de dichte beharing van de plant als meest opvallende kenmerk wordt beschouwd.